برج های تهران در مسیر گسل های اصلی

به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، ساختمان‌های بلند یا برج‌ها، اعم از مسکونی و یا تجاری، محل تجمع جمعیت متمرکزی هستند که در صورت بروز سانحه، تلفات جانی آن بالا و امدادرسانی برای ساکنان با مشکلات و پیچیدگی‌های زیادی همراه است. براساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، ساخت برج‌ها در حریم گسل‌های اصلی ممنوع است. با این حال، به گفته کارشناسان، ساختمان های متعدد فراوانی هستند که در حریم گسل ها احداث شده اند و ضرورت دارد تا به منظور امنیت ساکنان و شهرها برای جابه‌جایی آنها تدابیری اندیشیده شود.

گاز کشی های وسیع منطقه عامل افزایش خطر برج‌ها در حریم گسل‌های اصلی

علی بیت اللهی، رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی که مطالعه ای آماری بر برج های شهر تهران داشته و توزیع آنها را بر اساس مناطق مختلف شهری تهران و نیز زمان ساخت آنها بررسی کرده است اعلام کرد: 

“گازکشی‌های وسیع در سطح شهرها و اطراف ساختمان های بلند در کلانشهرها و به ویژه شهر تهران، خطرات ثانویه زلزله مانند آتش‌سوزی‌ها و ریزش سنگ ساختمانی را دو چندان کرده است.”

رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود:

” متاسفانه در مورد برج‌های تهران، کاستی‌های اطلاعاتی قابل‌توجهی وجود دارد و حتی اطلاعات موجود نیز گاه در دسترس نیستند. “

آمار برج‌ها در حریم گسل‌های اصلی تهران

به گفته عضو هیات علمی مرکز تحقیقات، بر اساس آمار موجود حدود ۹۷۹ پرونده برج در شهر تهران موجود است که ۶۱۴ برج در حال بهره برداری، ۱۱۲ برج در مرحله اسکلت، ۱۳۸ برج نیمه تمام، ۵۰ برج در مرحله گودبرداری و ۶۵ پرونده در مرحله پروانه ساخت و پیش از ساخت هستند.

وی اعلام کرد: ۳۶۴ برج در منطقه ۱، ۱۹۰ پرونده در منطقه ۲۲، ۹۹ برج در منطقه ۳، ۹۵ پرونده در منطقه ۶، ۹۴ برج در منطقه ۲، ۷۰ برج در منطقه ۵ و بقیه در سایر مناطق شهری تهران پراکنده‌اند.

رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی خاطرنشان کرد:

” ۱۰۰ برج تهران در حریم گسل‌های اصلی، ۵۵ برج در حریم گسل‌های متوسط و ۱۶ برج در حریم گسل‌های فرعی واقع شده‌اند. مجموع مساحت پلی‌گون‌های در برگیرنده برج‌ها حدود ۱۱ کیلومترمربع است که این مساحت حدود ۱.۵ درصد مساحت شهر تهران است.”

به گفته وی، بیشترین تعداد برج‌ها در منطقه ۱ با ۳۶۴ و ۲۲ با ۱۹۰ پرونده است.

برج های پر خطر تهران

بیت اللهی ادامه داد:

“در مجموع ۷۳۵ پروانه ساخت صادر شده است، بر این اساس اطلاعات موجود حدود ۲۴۴ پرونده فاقد اطلاعات و مخدوش هستند. می‌توان مشاهده کرد که برج‌سازی در تهران به شکل انبوه  از سال ۱۳۷۲ شروع و در سال‌های ۱۳۸۸ تا  ۱۳۹۴ به اوج خود رسیده است. در مجموع ۳۴۴ گواهی پایان کار برای برج‌ها صادر شده و بنابراین حدود ۳۵ درصد از پرونده‌های موجود دارای پایان کار هستند.”

وی توضیح داد:

“براساس آمار موجود، ۱۶۰ پرونده برج مربوط به ارتفاع بالای ۲۰ طبقه، و بقیه از ۹۷۹ پرونده کمتر از ۲۰ طبقه هستند. ۱۹ پرونده بالای  ۱۰۰ متر ارتفاع، ۴۵۷ پرونده بین ۵۰ تا ۱۰۰ متر، ۴۹۷ پرونده بین ۳۶ تا ۵۰ متر و ۶ پرونده زیر ۳۶ متر ارتفاع دارند.”

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با توجه به اهمیت عرض معابر در امداد و نجات زمان وقوع زلزله اطلاعات قرار گیری ساختمان های بلند در تهران در معابر را بدین شرح اعلام کرد:

” ۳ برج در معبر ۶ متری، ۲۴ برج در معابر بین ۶ تا  ۱۰ متری، ۲۵۱ برج بین ۱۰ تا ۱۲ متری، ۳۴۳ برج بین ۱۲ تا ۲۴ متری، ۳۵۸ برج در معابر بالای ۲۴ متری است.”

ریسک بالای برج ها در زلزله تهران

به گفته وی، قرار گیری ساختمان‌های بلندمرتبه بر روی حریم گسل‌های لرزه‌ زا ریسک لرزه‌ای شهر تهران را بالا برده است. بر این اساس، ۱۰۱ پرونده در حریم گسل‌های اصلی(گسل های با طول بیش از ۱۰ کیلومتر طبق تعریف آئین نامه ۲۸۰۰) واقع می‌شود.

بیت اللهی ادامه داد: 

“طبق مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری، برج‌سازی در حریم گسل‌های اصلی ممنوع است. حریم گسل های متوسط(طول بین ۲ تا ۱۰ کیلومتر)، ۵۵ پرونده در این حریم واقع شده است. ۱۶ پرونده در حریم گسل های فرعی (گسل‌های با طول کمتر از ۲ کیلومتر) واقع شده است. بر اساس قرارگیری ساختمان های بلند بر روی گسل‌های لرزه‌زای تهران، می توان به وضوح بر اهمیت ریسک لرزه‌ای ساختمان های بلند و بر ضرورت اتخاذ تمهیدات ارتقای ایمنی این نوع از ساختمان ها را در برابر خطر زلزله پی برد.”