مسئله پاک کردن لکه از روی سنگ (لکه بری سنگ) سنگ غالبا در مورد سنگ های کف داخل خانه و مخصوصا داخل آشپزخانه پیش می آید. چرا که سنگ های فضای خارجی از اهمیت کمتری از لحاظ دیده شدن لکه برخوردار است. و از طرفی میدانیم که وقتی بحث بر سر ایجاد لکه بر روی سنگ باشد، سنگ های مرمریت و پس از آن سنگ های کریستال یا چینی مد نظر ما هستند. چرا که سنگ های گرانیت غالبا جذب آب بسیار پایینی دارند و در فضای داخلی خانه هم به کار نمی روند.
سنگ های مرمریت به دلیل ساختار فیزیکی و عناصر تشکیل دهنده، در مقابل شرایط اسیدی و همچنان خط و خش بسیار آسیب پذیر هستند. ریختن مایعات با خاصیت اسیدی مانند آبلیمو – آبغوره (ابلیمو و ابغوره) – آب مرکبات مانند پرتقال و لیمو شیرین و نارنج – سرکه – شیر و دوغ، بسته به میزان اسیدی بودن سبب خورده شدن بافت سطحی سنگ و ایجاد لکه می شوند. در ادامه مقاله به بررسی راه ها و روش های پاک کردن لکه از روی سنگ می پردازیم.
روش های پاک کردن لکه از روی سنگ های مرمریت و چینی به دلیل شباهت عناصر لکه پذیر در دو سنگ، مانند هم می باشد. به همین جهت و به دلیل فراوانی بسیار بالاتر سنگ های مرمریت در کف، موضوع این نوشته را برای سنگ های مرمریت در نظر می گیریم. ( شایان ذکر است که سنگ های مرمریت در قیاس با سنگ های چینی یا کریستال، مقاومت بسیار کمتری در برابر مواد اسیدی مانند آبلیمو و … دارند )
سنگ مرمریت در کنار تمام زیبایی و ویژگی های مثبت خود، دارای ضعف در نفوذ و تغییر رنگ به دلایل زیر می باشد:
یکی از اساسی ترین و راه حل کلی برای پاک کردن لکه از روی سنگ، دستگاه ساب زن سنگ است. ساب زنی سنگ سبب برداشته شدن یک لایه بسیار نازک از روی سنگ و نمایان شدن لایه بعدی به صورت شفاف خواهد بود. اما این راه حل نیاز به حضور تکنسین و دست اندرکاران ساب زنی می باشد که شامل هزینه نیز خواهد بود. این درحالیست که راه حل های ساده تر بسته به شرایط نیز در دسترس است.
علاوه بر ساب زنی، روش های ساده تری مانند استفاده از خمیر جوش شیرین یا شوینده های مخصوص سنگ هم میتواند در پاککردن لکههای سطحی مؤثر باشد، البته بسته به نوع لکه و جنس سنگ.
حال روش های پاک کردن لکه از روی سنگ را بسته به شرایط بررسی می کنیم.
غالبا لکه های بر روی سنگ کف فضای داخل خانه و آشپزخانه، کوچک و به دلیل ریزش قطرات اسیدی یا آب هستند. در این حالت برای پاک کردن لکه از روی سنگ نیاز به دستگاه ساب زن و یا فرز و ابزار خاصی نیست. چرا که می توان با انجام موارد زیر به ترتیب لکه ها را از روی سطح ناپدید کرد.

کشیدن واکس نانو بر روی سنگ (پس از فرایند سمباده کشی ) سبب از پاک کردن لکه از روی سنگ و ایجاد یک لایه پوششی مقاوم برای محافظت از سنگ می شود که بسته به کیفیت برند واکس نانو و همچنین شرایط کاربری، بین ۲ تا ۵ سال ماندگاری خواهد داشت.
برای لکه بری سنگ در ابعاد متوسط میتوانید از فرز با پوساب های تا شماره ۱۲۰۰ جهت براق کردن استفاده نمایید. در این روش بسته به میزان خوردگی سنگ پوساب های شماره ۶۰ تا ۶۰۰ به کار گرفته میشود و جهت براقیت و جلای آن از پوساب ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ استفاده میگردد.
تغییر رنگ و ایجاد لکه های بزرگ در سنگ کف در مقیاس های بزرگ، بدون شک برای پاک کردن لکه از روی سنگ نیاز به دستگاه ساب زنی می باشد.
فرز یکی از ابزار های اصلی برای ساب زدن سطح های با مساحت کم میباشد. این امر میتواند با انواع پوساب های سمباده ای کاغذی به صورت خشک و بدون آب و همچنین با پوساب های لقمه ای به صورت خیس و همراه با آب انجام شود. پوساب ها میتواند از شماره های زبر با اعداد ۶۰ و ۸۰ تا ۱۲۰۰ باشد. شایان ذکر است در رابطه به کیفیت ساب در روش ساب زنی با فرز های دستی دقت خاصی لازم است تا ساب اجرا شده مانند ساب کارخانه براق و یکدست باشد.
یکی از معایب سنگ مرمر لکه پذیری بالای آن می باشد. ترکیبات این سنگ بر پایه کلسیم بوده و ساختار نرم آن باعث افزایش سرعت لکه پذیری آن شده است. در صورت ریختن مواد غذایی و مایعاتی چون آبلیمو، سرکه و آبغوره بر روی سنگ مرمر، بلافاصله نسبت به پاک کردن آن با استفاده از دستمال تمیز و مرطوب اقدام نمایید. در غیر این صورت، جای لک مواد بر روی سطح آن باقی می ماند و در این حالت در صورتی که مساحت قسمت آسیب دیده و لک شده کم باشد میتوانید به صورت دستی و یا فرز سمباده و پوساب را به روش های بالا اجرا کرده و لک سنگ مرمر را پاک کنید. در مواردی که مساحت سطح آسیب دیده زیاد باشد (برای مثال بالاتر از ۴ متر مربع ) بایستی از دستگاه ساب زن برای لکه بری و ترمیم استفاده شود.
جهت جلوگیری از لک شدن سنگ مرمر، پیشنهاد می شود با نانو کردن آن، یک لایه محافظتی بر روی سطح سنگ قرار دهید و با ترمیم کردن نانو در هر بازه یک تا دو ساله، درخشش و زیبایی سنگ را حفظ کنید. لازم به ذکر است که استفاده از مواد شوینده اسیدی برای تمیز کردن سنگ مناسب نبوده و بکارگیری از آنها باعث کدر و خورده شدن سطح سنگ خواهد شد.